Nhằm làm rõ cơ hội, thách thức và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn, ngày 05/11/2024, Trường Đại học Tài chính – Marketing phối hợp với Trường Đại học Tài chính – Quản trị Kinh doanh và Trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh đồng tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế lần thứ 4 với chủ đề “Kinh doanh trên nền tảng công nghệ số” (Business based on Digital Platform) tại TP. Hồ Chí Minh. Sự kiện quy tụ các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp và giảng viên trong – ngoài nước, tạo diễn đàn trao đổi về các xu hướng kinh doanh hiện đại.

Kinh doanh nền tảng số – Không gian ảo, giá trị thực

Phát biểu đề dẫn, TS. Cao Tấn Huy – Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài chính – Marketing cho biết: kinh doanh trên nền tảng công nghệ số có thể hiểu là một không gian ảo cho phép người dùng trao đổi sản phẩm, dịch vụ hoặc giá trị thông qua các công cụ và hạ tầng kỹ thuật số.

Hiện nay, thị trường cơ bản hình thành hai nhóm nền tảng chính:

• Nền tảng trao đổi (Exchange Platform): tạo môi trường để người mua – người bán kết nối, giao dịch (ví dụ: sàn TMĐT, ứng dụng gọi xe, nền tảng chia sẻ dịch vụ).
• Nền tảng sản xuất (Production Platform): cung cấp công cụ, hạ tầng hoặc môi trường phát triển sản phẩm (ví dụ: hệ điều hành, điện toán đám mây, dịch vụ SaaS).

“Trong thập kỷ qua, các mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ đã phát triển vượt trội và mang lại kết quả ấn tượng so với phương thức truyền thống.” – TS. Cao Tấn Huy

Thực tiễn từ đại dịch – Lợi thế vượt trội của mô hình số

Đại dịch COVID-19 đã làm gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng toàn cầu, khiến nhiều doanh nghiệp truyền thống khó duy trì sản xuất. Trong khi đó, các doanh nghiệp vận hành trên nền tảng số không chỉ tồn tại mà còn tăng trưởng đột phá, mở rộng quy mô và gia tăng lợi nhuận.

Trên thế giới, nhóm các “ông lớn” công nghệ sáng tạo như Microsoft, Oracle, Intel, SAP, Salesforce hiện được định giá tổng cộng khoảng 1.238 tỷ USD. Các nền tảng tích hợp giao dịch và sáng tạo như Apple, Google, Facebook, Amazon, Alibaba, Xiaomi đạt giá trị thị trường trên 2.000 tỷ USD – minh chứng cho sức mạnh và tiềm năng của mô hình này.

Trong lĩnh vực giáo dục, nếu không ứng dụng công nghệ đào tạo trực tuyến, nhiều cơ sở đào tạo gần như tê liệt trong thời gian giãn cách xã hội.

5 giai đoạn chuyển đổi số theo mô hình quốc tế

Ở góc nhìn quốc tế, GS. Alex Coad – Trường Đại học Waseda (Tokyo, Nhật Bản) chia sẻ mô hình chuyển đổi số gồm 5 giai đoạn:

1. Giám sát và phân tích sơ bộ: thu thập dữ liệu để tạo ra giá trị kinh tế ban đầu.
2. Phân tích dự đoán: hiểu sâu hơn về hành vi khách hàng và vận hành doanh nghiệp.
3. Tối ưu hóa kinh doanh: áp dụng phân tích đề xuất nhằm nâng cao hiệu quả.
4. Khai thác dữ liệu tạo doanh thu: mở ra nguồn thu mới từ tài sản dữ liệu.
5. Xây dựng văn hóa đổi mới: khuyến khích sáng tạo và chia sẻ trong toàn tổ chức.

Doanh nghiệp cần linh hoạt áp dụng các giai đoạn theo quy mô, lĩnh vực và năng lực công nghệ; mục tiêu cuối cùng là tạo ra giá trị bền vững từ dữ liệu và công nghệ.

Thách thức không thể bỏ qua

• Cạnh tranh gay gắt từ đối thủ cùng ngành và các mô hình thay thế.
• Áp lực từ đối tác và nhân sự, đòi hỏi quản trị quan hệ và phát triển năng lực liên tục.
• Yêu cầu đổi mới liên tục để duy trì lợi thế cạnh tranh.
• Khung chính sách: chính sách cạnh tranh khuyến khích sáng tạo – hiệu quả; ngược lại, nguy cơ độc quyền có thể giúp một số doanh nghiệp thu lợi nhuận cao nhưng gây bất lợi cho người tiêu dùng và xã hội.

Các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp cần đầu tư chiến lược vào công nghệ, đồng thời phát triển tư duy quản trị số và nguồn nhân lực chất lượng cao, biến công nghệ thành đòn bẩy cho đổi mới và tăng trưởng.