Không gian phát triển cho tiền số, tài sản số tại Việt Nam
(KTSG) – Không gian phát triển cho tài sản số nói chung và tiền số nói riêng trên thị trường tài chính Việt Nam sẽ được mở ra khi các quy định để quản lý, khai thác tiềm năng, hạn chế rủi ro của chúng được ban hành. Nhờ đó, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu trở thành trung tâm tài chính toàn cầu, và phát triển tài chính toàn diện, thu hút nhà đầu tư nước ngoài.
Tiền số, tài sản số là gì?
TS. Phạm Nguyễn Anh Huy: Việc triển khai sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) cho tiền mã hóa tại Việt Nam có thể mang lại hiểu biết quý giá, hỗ trợ đổi mới công nghệ tài chính (FinTech), thu hút đầu tư và nâng cao khả năng cạnh tranh trong nền kinh tế số toàn cầu. Mặc dù Việt Nam chưa có khung pháp lý chính thức, vẫn đang xếp thứ 5 toàn cầu về mức độ áp dụng tiền mã hóa theo Chainalysis 2024.
Định nghĩa và chức năng của tài sản số
Theo ông Huy, tiền số nên được chia thành hai nhóm: (1) Tiền kỹ thuật số của Ngân hàng Nhà nước (CBDC) có giá trị pháp lý như tiền đồng; (2) Tiền mã hóa dựa trên blockchain, không phải tiền pháp định nhưng có thể xem là tài sản đầu tư. Tài sản số bao gồm nhiều loại token, NFT, tài sản trí tuệ số được token hóa… có quyền sở hữu và giá trị kinh tế rõ ràng.
Kiểm soát và giám sát tài sản số
PGS. Nguyễn Thanh Bình: Cần tập trung vào việc kiểm soát quyền sở hữu, thừa kế, thu thuế, chống rửa tiền và điều tiết các trung gian giao dịch. Đặc biệt, cần quy định chặt chẽ đối với sàn giao dịch và đơn vị lưu ký tài sản số để đảm bảo an toàn, ngăn chặn gian lận và bảo vệ khách hàng.
Thiết lập và vận hành sandbox
TS. Huy: Chính phủ nên xây dựng khuôn khổ pháp lý rõ ràng, định nghĩa đầy đủ các loại tài sản số, đặt tiêu chí cho sandbox (thời gian thử nghiệm 6–24 tháng, giới hạn phạm vi giao dịch, tiêu chuẩn đánh giá…). Ngoài ra, cần thiết lập cơ chế giám sát, thu thập dữ liệu, và đào tạo nhân lực quản lý để đảm bảo sandbox vận hành hiệu quả.
Cơ hội và rủi ro
PGS. Bình: Nếu được quản lý tốt, tiền mã hóa có thể hỗ trợ phát triển tài chính toàn diện, tiết kiệm chi phí giao dịch xuyên biên giới và giúp Việt Nam trở thành trung tâm tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, cũng cần đề phòng các rủi ro như rửa tiền, gian lận, tấn công mạng, và lỗ hổng bảo mật từ các sàn giao dịch tập trung.